(English version below)

Było sobie ciasteczko…

Pierwsze zdjęcie z mojej wizyty w cukierni Unica Fábrica dos Pastéis de Belém w Lizbonie wyglądało jak niżej. Przedstawiało zaledwie okruszki ciastka oraz resztki cynamonowej i cukrowej posypki. Kto był, na pewno mnie zrozumie. Kto nie był (jeszcze), ten szybko przekona się, jak trudno oprzeć się pokusie natychmiastowego zjedzenia ciepłego ciasteczka Pastel de Belém…

Nie jestem jedynym łakomczuchem w tym miejscu. Średnio każdego dnia z pieca wychodzi aż 25 tysięcy tradycyjnych portugalskich ciasteczek Pasteis de Belém! Przez szyby wewnątrz kawiarni można obserwować mistrzów cukierników jak wypiekają te słodkości. Pastel de Belém nie można mylić z pastel de nata. Te pierwsze są produkowane tylko i wyłącznie w tej jednej cukierni w Belém (Unica Fábrica dos Pastéis de Belém), według starej niezmiennej od XIX wieku receptury, a ich marka i znak towarowy chronione są prawem. 

Jak to się zaczęło

Historia słynnych ciasteczek Pastéis de Belem sięga początków XIX wieku, kiedy przy Klasztorze Hieronimitów (Mosterio dos Jerónimos) w Belém działał przerób trzciny cukrowej i związany z tym sklep. W wyniku rewolucji liberalnej, która miała miejsce w 1820 roku, wszystkie konwenty i klasztory w Portugalii zostały zamknięte w 1834 roku, a ich księża i pracownicy wypędzeni. Próbując związać koniec z końcem, ktoś z klasztoru wystawił w sklepie na sprzedaż słodkie wypieki, którymi były babeczki Pastéis de Belém. Ze względu na swój wyśmienity smak szybko zyskały na popularności. Tym samym w 1837 roku otworzono fabrykę, która zaczęła wytwarzać wypieki według tej samej receptury aż do dzisiaj. Przepis pozostaje pilnie strzeżonym sekretem. Wiemy o nim tyle, że jest przekazywany z cukiernika na cukiernika i nie wychodzi poza ściany fabryki w Belém. I co najważniejsze, wiemy, że jest doskonały!

W czym tkwi fenomen smakowitych Pastéis de Belém? Jaki sekret kryje receptura XIX wiecznych mnichów? Dla mnie to wszystko razem wzięte. Kruche i cienkie ciasto francuskie, budyniowa masa, a wszystko to delikatnie posypane cynamonem i cukrem pudrem. Nawet po 4 godzinnej podróży samolotem z jednego krańca Europy na drugi, odgrzewane po 1-2 dniach w piekarniku w Polsce smakują wybornie. 

Portugalski poeta Fernando Pessoa pisał: „Kto nie widział Lizbony, nie widział rzeczy cudnej”. Ja dodam, że kto nie zjadł w Lizbonie pastel de Belém albo pastel de nata, nie zasmakował rzeczy przepysznej.

Sama kawiarnia zlokalizowana w Unica Fábrica dos Pastéis de Belém jest bardzo przestrzenna i ma wiele stolików, choć czasem nie jest łatwo o miejsce siedzące. W końcu przychodzą tutaj tysiące smakoszy dziennie! Oprócz zjedzenia przepysznego tradycyjnego portugalskiego ciasteczka, można wypić tutaj smaczną kawę. Utrzymane w bieli i granacie wnętrze kawiarni, wyłożone kafelkami azulejos wspaniale wpisuje się w portugalskie tradycje. Ci, którzy nie mają szczęścia do siedzącego miejsca mogą zakupić wypieki na wynos i delektować się nimi w jednym z pobliskich ogrodów lub nad rzeką Tag (Tejo).

Informacje praktyczne

Adres: Rua de Belém 84-92, 1300-085 Lisboa

Godziny otwarcia: 1 października – 30 czerwca*: codziennie 08:00 – 23:00 

*do 19:00 w święta 24, 25, 31 grudnia oraz 1 stycznia

1 lipca – 30 września: codziennie 08:00 – 24:00

Jak dojechać: tramwajem 15E

Cena: 1.10 EUR za jeden Pastel de Belém

Nie rekomenduję odwiedzać tego miejsca na głodniaka. Osoby z pustym żołądkiem przychodzą na swoją odpowiedzialność. P.S. Napiszcie tylko później ile słynnych pastéis de Belém zjedliście 🙂

---

Zwiedzanie Lizbony z polskim przewodnikiem

Planujesz wyjazd do Portugalii i potrzebujesz lokalnego przewodnika po Lizbonie? Kogoś, kto oprowadzi Ciebie nieśpiesznie i w małej grupie po uliczkach miasta, pokaże urokliwe zakątki, wtajemniczy w historię i kulturę? Daj się zaczarować opowieściami przez Sekrety Lizbony! 

Dowiedz się więcej i umów się na spacer z polskim przewodnikiem po Lizbonie na: www.sekrety-lizbony.pl

---

---

English version

Pastéis de Belém

Once upon a time there was a cake…

My first photo from the visit at Unica Fábrica dos Pastéis de Belém pastry shop look more less like the following….Some pastry crumbs, cinnamon and caster sugar powder leftovers… no cake at all. Those who have ever been there will understand me for sure. Those who haven’t visited the place yet will soon realize how difficult it is to resist the temptation of warm Pastel de Belém cake immediate eating….

Pastéis de Belém are served just after they have left the oven. They land on the plates still warm. They are fresh, crunchy and smell so good. How can you let them cool down? How can you just observe powder sugar and cinnamon melting on warm, thick pudding mass? How? It is just not possible! I found myself defeated by small, round and sweet cake of a small size (of diameter less than 5 cm). At first, it was my smell and sight senses that went crazy. They were followed by the sense of touch, and finally, the taste blew away. A real explosion of the senses! Only the view of empty plate reminded what had just happened. Hmmm… what was next? Ordering another Pastel de Belém was the only solution. I didn’t even fight with myself.

I am not the only gourmand at this place. On average there are 25 thousands of pastéis de Belém baked here on daily basis. Through the windows inside the café, we can observe confectioners baking the sweets. It is important not to confuse Pastel de Belém with pastel de nata. The first one is made only at the unique factory of Pasteis de Belém here in Lisbon, according to the traditional recipe which has remained unchanged since XIX century and it is the registered trademark.

The history of Pastéis de Belem dates back to XIX century when by the Heironymite Monastery  (Mosterio dos Jerónimos) there was a sugar cane refinery and attached to this general shop. As a consequence of the liberal revolution in 1820, all convents and monasteries in Portugal were shut down in 1834 and their clergy and workers expelled. Trying to survive, someone from the monastery put on sale pastry which was current Pastel de Belém. Because they were so delicious, they became very famous soon among both locals and visitors. Following the success, there was open the factory in 1837 which has been baking the Pastéis de Belém according to the same traditional recipe until now. The recipe remains the closely guarded secret. It is not revealed to anyone but a confectionery. Therefore, we don’t know much about the recipe beside the most important fact, that it is perfect!

Where lies the phenomenon of pastéis de Belém? What is the secret of the nineteenth-century-monks’ recipe? For me, it is all taken together. Crunchy and thin pastry, pudding mass, all powdered gently with cinnamon and caster sugar. Even after a 4-hour journey by plane from one end of Europe to another, reheated after 1-2 days in an oven in Poland, they taste delicious!

The cafe itself located at Unica Fábrica dos Pastéis de Belém is very spacious and has many tables to sit at. However, sometimes it is not easy to spot a free place. At last, there are thousands of gourmand coming here to delight themselves with a cake. Apart from the sweets, we can take great delight in having a fantastic coffee.  Decorated in white and blue colored azulejos tiles, the interior of the café perfectly fits in Portuguese traditions. Those who are not lucky enough with a sitting place, can always have Pastel de Belém take-away and enjoy it in one of the neighborhood gardens or by the Tejo river. 

Practical info

Address: Rua de Belém 84-92, 1300-085 Lisboa

Opening hours: 1 Oct – 30 Jun*: everyday 08:00 – 23:00 

*until 19:00 in holidays 24, 25, 31 Dec and 1 Jan

1 Jul – 30 Sep: everyday 08:00 – 24:00

How to get there: by tram 15E 

Price: 1.10 EUR for one Pastel de Belém